रताळे (Sweet potato) हे भारतातील मोठ्या प्रमाणावर लागवड केलेले पीक आहे, जे सर्व मूळ आणि कंद पिकांमध्ये उत्पादनाच्या बाबतीत 5 व्या क्रमांकावर आहे. ही एक पिष्टमय कंदयुक्त मूळ भाजी आहे जी जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि अँटिऑक्सिडंट्सने समृद्ध आहे. रताळे हे एक बहुमुखी पीक आहे जे ताजे, उकडलेले, भाजलेले, तळलेले किंवा मॅश केले जाऊ शकते. हे चिप्स, फ्राईज आणि नूडल्स सारख्या विविध प्रक्रिया केलेल्या खाद्यपदार्थांमध्ये देखील वापरले जाते.
लागवड (Cultivation)
रताळे हे उबदार हंगामातील पीक आहे जे विविध प्रकारच्या मातीमध्ये घेतले जाऊ शकते, परंतु ते 6.0-7.0 पीएच असलेल्या पाण्याचा निचरा होणारी, वालुकामय चिकणमाती माती पसंत करते. रताळ्याचा प्रसार स्लिप्स (स्टेम कटिंग्ज) किंवा वेलींमधून केला जाऊ शकतो. स्लिप्स विशेषत: वसंत ऋतूमध्ये लावले जातात, तर वेली उन्हाळ्यात लावल्या जातात.
शेतीचा हंगाम (Farming season)
भारतातील रताळ्याचा शेतीचा हंगाम प्रदेशानुसार बदलतो. देशाच्या उत्तरेकडील आणि पूर्वेकडील भागात, रताळ्याची साधारणपणे मार्च-एप्रिलमध्ये लागवड केली जाते आणि सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये कापणी केली जाते. देशाच्या दक्षिणेकडील भागात वर्षभर रताळ्याची लागवड करता येते.
कापणीचा हंगाम (Harvest season)
रताळे लागवडीनंतर 100-120 दिवसांनी काढले जातात. जेव्हा वेली पिवळी पडू लागतात आणि पाने गळून पडू लागतात तेव्हा कंद काढणीस तयार होतात. कंद काळजीपूर्वक खोदून स्वच्छ धुवावेत.
नफा (Profitability)
रताळ्याची शेती हा भारतातील फायदेशीर उपक्रम ठरू शकतो. निरोगी आणि पौष्टिक अन्न म्हणून रताळ्याची लोकप्रियता वाढत असल्याने त्याची मागणी वाढत आहे. रताळे हे नगदी पीक म्हणून देखील घेतले जाऊ शकतात आणि स्थानिक बाजारपेठेत विकले जाऊ शकतात किंवा इतर देशांमध्ये निर्यात केले जाऊ शकतात.
भारतातील फायदेशीर रताळ्याच्या शेतीसाठी येथे काही टिपा आहेत:
तुमच्या प्रदेशाला आणि हवामानाला अनुकूल अशा रताळ्याची चांगली विविधता निवडा.
लागवडीपूर्वी कंपोस्ट किंवा खत घालून माती चांगली तयार करा.
कंदांची योग्य वाढ आणि विकास सुनिश्चित करण्यासाठी शिफारस केलेल्या अंतरावर रताळ्याची लागवड करा.
पिकास नियमित पाणी द्यावे, विशेषतः कोरड्या हवामानात.
माती परीक्षणाच्या शिफारशींनुसार समतोल खत देऊन पिकाला खते द्या.
कीटक आणि रोगांचे प्रभावीपणे नियंत्रण करा.
चांगल्या दर्जाची आणि उत्पादनाची खात्री करण्यासाठी योग्य वेळी कंद काढणी करा.
खराब होऊ नये म्हणून कंद व्यवस्थित साठवा.
या टिपांचे अनुसरण करून, तुम्ही भारतातील रताळ्याच्या शेतीतून तुमचा नफा वाढवू शकता.
