ड्रॅगन फ्रूट शेती (Dragon fruit farming in marathi)
ड्रॅगन फ्रूट, ज्याला पिटाया देखील म्हणतात, हे कॅक्टस फळ आहे जे मध्य आणि दक्षिण अमेरिकेचे मूळ आहे. हे आता भारतासह जगभरातील अनेक उष्णकटिबंधीय आणि उपोष्णकटिबंधीय प्रदेशांमध्ये घेतले जाते. ड्रॅगन फळ हे एक लोकप्रिय फळ आहे कारण ते स्वादिष्ट, पौष्टिक आणि वाढण्यास तुलनेने सोपे आहे.
ड्रॅगन फळांचे प्रकार (Types of dragon fruit)
ड्रॅगन फळाचे तीन मुख्य प्रकार आहेत:
रेड ड्रॅगन फ्रूट: हा ड्रॅगन फ्रूटचा सर्वात सामान्य प्रकार आहे. त्यात लाल त्वचा आणि काळ्या बिया असलेले पांढरे मांस असते.
व्हाईट ड्रॅगन फ्रूट: या प्रकारच्या ड्रॅगन फ्रूटमध्ये पांढरी त्वचा आणि काळ्या बिया असलेले पांढरे मांस असते.
पिवळे ड्रॅगन फ्रूट: या प्रकारच्या ड्रॅगन फ्रूटमध्ये पिवळी त्वचा आणि काळ्या बिया असलेले पांढरे मांस असते.
ड्रॅगन फ्रूट शेतीसाठी हवामान (Climate for dragon fruit farming)
ड्रॅगन फ्रूट एक उष्णकटिबंधीय वनस्पती आहे आणि वाढण्यासाठी उबदार हवामान आवश्यक आहे. हे 20 ते 35 अंश सेल्सिअस तापमान असलेल्या भागात घेतले जाऊ शकते. ड्रॅगन फळाला देखील भरपूर सूर्यप्रकाशाची आवश्यकता असते, म्हणून ते सनी ठिकाणी लावणे चांगले.
ड्रॅगन फळाची लागवड (Cultivation of dragon fruit)
ड्रॅगन फ्रूट बियाण्यांपासून उगवता येते, परंतु ते सामान्यतः कटिंग्जपासून घेतले जाते. कटिंग्ज निरोगी, प्रौढ वनस्पतींमधून घ्याव्यात. कटिंग्ज सुमारे 20-30 सेंटीमीटर लांब आणि कमीतकमी दोन नोड्स असावेत.
ड्रॅगन फ्रूट शेतीसाठी माती (Soil for dragon fruit farming)
ड्रॅगन फ्रूट विविध प्रकारच्या मातीत उगवता येते, परंतु ते चांगले निचरा असलेल्या वालुकामय चिकणमाती मातीला प्राधान्य देतात. मातीचा pH 5.5 ते 7.0 च्या दरम्यान असावा.
ड्रॅगन फ्रूट शेतीसाठी जमीन तयार करणे (Land preparation for dragon fruit farming)
ड्रॅगन फळ लागवड करण्यापूर्वी, जमीन तयार करणे महत्वाचे आहे. जमीन तण आणि ढिगाऱ्यापासून साफ करावी. माती देखील सुमारे 30 सेंटीमीटर खोलीपर्यंत मशागत करावी.
ड्रॅगन फळ लागवड पद्धत (Planting method for dragon fruit)
ड्रॅगन फ्रूट कटिंग्ज थेट जमिनीत किंवा कुंडीत लावता येतात. जर तुम्ही थेट जमिनीत लागवड करत असाल तर कटिंग्ज सुमारे 3 मीटर अंतरावर ठेवा. जर तुम्ही कुंडीत लागवड करत असाल तर किमान 30 सेंटीमीटर रुंद आणि खोल भांडी वापरा.
सिंचन (Irrigation)
ड्रॅगन फ्रूट झाडांना नियमित सिंचन आवश्यक आहे, परंतु त्यांना जास्त पाणी पिणे आवडत नाही. आठवड्यातून एकदा ड्रॅगन फळांच्या झाडांना खोलवर पाणी देणे चांगले.
कीटक आणि रोग (Pests and diseases)
ड्रॅगन फ्रूट वनस्पती तुलनेने कीटक आणि रोगांना प्रतिरोधक असतात, परंतु ते मेलीबग आणि स्केल कीटकांसारख्या काही कीटकांना संवेदनाक्षम असू शकतात. कीटक आणि रोगांसाठी ड्रॅगन फळांच्या रोपांची नियमितपणे तपासणी करणे आणि आवश्यक असल्यास त्वरित उपचार करणे महत्वाचे आहे.
कापणी (Harvesting)
ड्रॅगन फळाची कापणी सामान्यतः फुलांच्या 90-120 दिवसांनी केली जाते. फळे जेव्हा स्पर्शास घट्ट असतात तेव्हा पिकतात आणि त्यांचा रंग चमकदार लाल, पांढरा किंवा पिवळा असतो.
ड्रॅगन फळांच्या शेतीसाठी येथे काही अतिरिक्त टिपा आहेत:
- ड्रॅगन फ्रूट झाडांना नियमितपणे संतुलित खत द्या.
- ओलावा टिकवून ठेवण्यासाठी आणि तण दडपण्यासाठी ड्रॅगन फळांच्या झाडांभोवती आच्छादन करा.
- मृत आणि रोगट फांद्या काढण्यासाठी ड्रॅगन फळांच्या रोपांची नियमित छाटणी करा.
- दंव आणि थंड हवामानापासून ड्रॅगन फळ वनस्पतींचे संरक्षण करा.
- ड्रॅगन फ्रुट फार्मिंग हा एक फायदेशीर व्यवसाय असू शकतो, परंतु तुम्ही पीक वाढवण्याआधी तुमचे संशोधन करणे आणि
- त्याबद्दल जितके शिकता येईल तितके शिकणे महत्त्वाचे आहे.
ड्रॅगन फ्रुटची किंमत (Dragon fruit price in India)
पुणे, नाशिक आणि महाराष्ट्रातील ड्रॅगन फ्रूटची किंमत हंगाम आणि फळांच्या गुणवत्तेनुसार बदलते. तथापि, या प्रदेशांमध्ये ड्रॅगन फ्रूटची सरासरी किंमत ₹40 ते ₹150 प्रति किलोग्राम आहे.
ड्रॅगन फळ सामान्यतः ऑफ-सीझनमध्ये (डिसेंबर ते मार्च) जास्त महाग असते, जेव्हा ते कमी उपलब्ध असते. ड्रॅगन फळ थेट शेतातून न घेता किरकोळ दुकानातून खरेदी केल्यास ते अधिक महाग आहे.
ड्रॅगन फळाची सर्वोत्तम किंमत शोधण्यासाठी येथे काही टिपा आहेत:
- शक्य असल्यास थेट शेतातून ड्रॅगन फळ खरेदी करा.
- हंगामात ड्रॅगन फळ खरेदी करा.
- तुम्ही खरेदी करण्यापूर्वी वेगवेगळ्या शेतात आणि किरकोळ स्टोअरमधील किमतींची तुलना करा.
- सवलत आणि जाहिराती पहा.
- ड्रॅगन फ्रूट हे स्वादिष्ट आणि पौष्टिक फळ आहे, परंतु ते महाग असू शकते. या टिपांचे अनुसरण करून, आपण ड्रॅगन फळ खरेदीवर पैसे वाचवू शकता.
